کد مطلب:16511 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » احكام

تفاوت كيفيت قضا، در اسلام و مكاتب مادي چيست؟

در دنياي امروز، دستگاههاي قضائي بسيار گسترده و پر زرق وبرق است، ولي هرگاه محتواي آن را با آنچه در اسلام وجود دارد مقايسه كنيم، بسيار كم ارزش جلوه ميكند، مخصوصاً تفاوتهاي زير قابل دقت است



1ـ در اسلام، قاضي بايد در مسائل و احكام صاحب نظر باشد و تنها دانستن موادّ قانون كافي نيست، بلكه بايد ريشهها و مباني آن را به طور اجتهادي بداند و به تعبير ديگر، اجتهاد در مسألة قضا شرط است، در حالي كه در دنياي امروز تنها آگاهي بر مواد قانون كفايت ميكند، و فرق ميان اين دو آشكار است.



به تعبير روشنتر، آگاهي بر احكامي كه (مثلاً) در «تحرير الوسيله» آمده، گاه ممكن است از طريق تقليد باشد و گاه اجتهاد، گر چه وظيفه قاضي به هر حال تطبيق اين احكام بر مسائل مورد دعوي و تشخيص صاحب حق از غير صاحب حق است، ولي بسيار تفاوت ميكند كه آگاهي بر تحرير الوسيله از طريق تقليد بوده باشد، يا از طريق اجتهاد و پي گيري ريشههاي آن از كتاب و سنت و اجماع و عقل اسلام دومي را توصيه ميكند.



2ـ در نظام قضائي امروز اعتماد به قاضي در محدودة قضاء و داوري كافي است، ولي در اسلام اين مقدار كافي نيست، بلكه قاضي بايد از هر نظر پاك بوده باشد، زيرا عدالت به معني پرهيز از هر گونه گناه است، خواه در دايره مسايل قضائي باشد يا غير قضائي.



روشن است ميان كسي كه در همه چيز و همه حال از گناه پرهيز ميكند با كسي كه در محدودة معيني پرهيز دارد تفاوت بسيار است. و احتمال لغزش نفر دوم از نفر اول بيشتر است.



3ـ قاضي در نظام قضائي امروز، اگر به حق داوري كند هر چند ناآگاهانه باشد مسئول نيست، ولي همان گونه كه در بالا اشاره شد چنين قاضي از نظر اسلام در پيشگاه خدا مسؤل است و رسيدن به حق به تنهايي كافي نميباشد بلكه بايد آگاهانه صورت گيرد!



4ـ در نظام قضائي اسلامي، نه تنها رشوه گرفتن از بزرگترين گناهان است، بلكه طبق بعضي از روايات در سر حد كفر و شرك است، امام صادق(ع) فرمود «اَمَّا الرِّشا فِي الْحُكْمِ فَهُوَ الْكُفْرُ بِاللهِ». (وسائل الشيعه 18/163)



ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

---

پيام قرآن ج 10


حضرت آيت الله مكارم شيرازي و ساير همكاران